Koroner damarlarımızın en önemli problem olan damar sertliği (ateroskleroz) sıklıkla damarların özellikle başlangıç bölümünün de bir veya iki darlık yapmaktadırlar. Bu darlık bölgeleri sıklıkla yan dalların çıkış bölgeleridir. Diffüz koroner arter hastalığında ise ardışık 3-4 adet darlık veya bütün damar duvarını tutan aterosklerotik daralmalar bulunmaktadır.
Bu hastalarda etiyolojik faktörler arasında sıklıkla,
Diyabet
Yüksek kolestrol
Kronik böbrek yetersizliği
Romatizmal bağ dokusu hastalıkları
(Romotoid artrit, takayasu hastalığı)
Kalp transplantasyonu gibi problemler bulunmaktadır. Bu faktörlerin içerisinde en sık görülen diyabettir. Diyabetli hastalarda çok sayıda darlıktan ziyade damarın tamamını tutarak damar lümeninde ciddi incelmeye yol açmaktadır. Diyabetli hastaların sigara kullanması ise bu lezyonların gelişmesini çok artırır ve damar yapısında çok ileri bozulmalara yol açmaktadır.
*****
Bu hastalardaki yaygın lezyonlara bağlı olarak ilaç tedavisinden veya balon/stent gibi tedavilerden de çok fayda sağlanamamaktadır. Bu hastalara standart cerrahi tedavi ise çok faydalı olamadığı ğibi, yüksek risk teşkil etmektedir. Bu hastalarda standart cerrahi ile bypass yapılabilecek sağlam damar bölümü ancak damarın en uç kısmındaki bir kaç santimlik alanı teşkil etmektedir. Standart cerrahi ile bu bölgeye yapılan cerrahinin kalbin beslenme bozukluğunu düzeltmeyecektir. Bundan dolayı operasyon riski yüksek olacak ve operasyon sonrası şikayet ve komplikasyonlar artış gösterecektir.
*****
Bu hastalara uygulanacak cerrahi standart bypass cerrahisinden farklılık göstermektedir. Yaygın damar lezyonu bulunan hastalarda bu cerrahinin olmazsa olmazı kullanılacak damarların göğüsten ve koldan alınan atardamarların kullanılmasıdır. Bu işlem için bacaktan alınan toplardamarların kullanılması kısa sürede tıkanmayla sonuçlanacaktır.
*****
Bu hastalarda uygulanacak cerrahide özellik arz etmekte olup, alınan bu atardamarlar ise adalar şeklinde bir kaç yere bypass’ ı gerçekleştirilmelidir. Bu cerrahi tekniğin uygulanması zor olup özel maharet gerektirmektedir. Bu işlem için kullanılacak olan özellikle göğüsten çıkartılan damar çapı işlem için uygunluk göstermelidir. Bu lezyonlara yönelik çok sayıda yaklaşım söz konusudur. Bu işlemlerin temel amacı darlık veya tıkanık bölümler arasında kalan lanlara kan akımının sağlanmasıdır. Bu tekbir damarın gövde ve uç kısmının kullanılması veya aynı koronere ayrı ayrı bir kaç damarın anastomoz yapılması şeklinde olabilmektedir. Bizim bu hastalardaki en sık kullandığımız uyglama göğüsten çıkartılan ve açık kalma oranı en yüksek olan meme atardamarını kullanarak koroner damarın iki veya daha fazla bölgesine dikilmesi şeklinde olmaktadır.