Sağlam hiciv…

Sevilen kulların züğürt tesellisi ‘Allah sevdiği kuluna önce kaybettirip sonra buldururmuş’
Nasrettin Hoca’nın hayatından görmemiz gereken değer yada değersizliklere işareti.
Hoca eşeğini sever, kaybeder, üzülür, bulur, sevinir, eşeğe biner ve hayatına olması gerektiği gibi, eşekle birlikte devam eder.

Yeniden bulunan eşeğin kaybettiğinizle aynı olup olmadığını hiçbir zaman bilemezsiniz. Aslında her şeyiyle, her tavrıyla aynı gibidir ama yine de bir his, kuşkulu bir his gelip saplanır bir yerinize.
Buna takılmaz ve eşekle birlikte, daha önce onu hiç kaybetmemişsiniz gibi devam edersiniz hayatınıza mesele yok, ama takılır da bu korku yanlış bir inanca dönüşürse kendinize zindan edersiniz hayatı.
Kaybedip bulduğumuz, unuttuğumuz, ufaltıp küçümsediğimiz, doğuştan sahip olduğumuz hallerimizi, belki kabiliyetlerimizi, sevme kapasitemizi, zenginliğimizi, bizi biz yapan ama bizde varolduğu için sıradan gelenleri temsil eder.

Bir başka husus daha var ki o da önemsediğiniz ve sevdiğiniz yada nefret edip, korktuğunuz hislerinize fazlaca odaklanmanız hususunda kendinize gelmenizi ifade eder.

Şöyle ki;
“Yok” olan bir şeyi “Var” gibi yaşamak veya yok olanı var etmeye uğraşmak’ çabası ve kaygısı…
Önemli zannettiğimiz şeylerin hemen hemen hepsi yada önemsediklerimizin bize öğretilenler olduğunu varsayarsak.

Sizin için hayatı önem taşıdığını düşündüğünüz bir insan, bir eşya vb gibi şeye sahiplik hissi ve bunu kaybetmeniz halinde ki yokluk hissi ile yaşadığınız korku, bulduğunuzu düşündüğünüzde de ki mutluluk.
Bu bağlamda sahip olmanın geçici keyfi de, kaybettiğinizde ki yoğun üzüntüyü de hesaplamadan yaşadığımızdan, tüm bu sevinç ve üzüntüyü sadece kendi benliğinizde yaşarsınız.

Yada başka bir örnekle en değerli hazinemiz bedenimizin yada benliğimizi öyle kanıksamışızdır ki; ancak hastalandığımızda endişeleniriz ama hiçbir zaman sağlığımızı kaybedeceğiz endişesi ile yaşamayız.
Hesaplamadan sahip olduklarımızla, hesaplı varlıklarımızı kaybetme korkusundan kurtulmak gerek…
Aslında her türlü karşılıklı ilişki biçiminde, pazarlıkta, akıllı tarafın kullandığı genel geçer altın kuralı Hoca’nın fıkrasını getirdi aklıma.

*****

Hoca, dara düşünce eşeğini pazara götürüp satışa çıkarmış. Ama hayvana bakan bile olmamış. Nihayet hayvan alım satımında usta bir cambaz kendisine yaklaşmış ve başlamış hayvanı muayeneye:
— Hiç de iyi hayvan değil... Çok yaşlı... Kemikleri fırlamış... Ne insan taşıyabilir, ne de yük... Tırnakları da karıncalanmış.. Hasta bu hayvan... Haftaya kalmaz, ölür... Ama buralara kadar zahmet etmişsin, senin hatırın için on akçe vereyim. Hep para kazanmak olmaz ya.. Kiminin parası, kiminin duası... Sen de hoca olduğuna göre dua edersin bana.

Hoca, eşeğine karşılık otuz akçe alabileceğini umarken bu derece düşük bir fiyatla karşılaşınca, bozulmuş, yalvarıp yakararak adamı güçbelâ on beş akçeye razı edebilmiş.

Cambaz parayı verip de eşeği alır almaz, başlamış yüksek sesle övmeye:

— Haydi, eşek almak isteyen var mı? Eşek değil, rahvan at mübarek! Halis Kıbrıs eşeği.. Yörük atları bile yolda bırakır... Genç, sağlam bir hayvan... Ağzı var, dili yok... Katırın taşıyamadığı yükü taşır.

Hemen alıcılar etrafını çevirmiş. Başlamış teklifler yağmaya:
— Yirmi beş akçe vereyim!
— Ben otuz akçe veririm!
— Allah için güzel eşek! Otuz beş akçe...
— Ben kırk akçe veriyorum.
— Ben kırk beş!

Hoca eşeğine çıkan müşterileri görünce, hemen kesesine davranmış:

— Durun! Ben elli akçe veriyorum! diyerek cambaza paraları saymış ve on beş akçeye sattığı eşeğini elli akçeye satın alarak evine götürmüş.

Evde, karısı "Ne o Efendi, satamadın mı hayvanı?" diye sorunca, şu cevabı vermiş: Ne diyorsun hanım? Meğer bizim eşeğin ne meziyetleri varmış da haberimiz yokmuş. On beş akçeye sattıktan sonra bunu sattığım cambazdan öğrendim. Eğer elli akçeyi saymasaydım eşek gidiyordu elden.
Öğretilmiş zenginliklerle, öğretilmiş kayıplarla tüketmeyiniz ömrünüzü…