Doç. Dr. Kardaş: Van'da petrol bulunması, kente her anlamda olumlu yansır

Van YYÜ Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Abdulaziz Kardaş, tarihi kayıtlara göre Van'da 4 bölgede petrol olduğunu belirterek, kentte çalışmaların yeniden başlatılmasını istemişti. Osmanlı, Cumhuriyet ve Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü (MTA) arşivlerinden yararlanarak Van'da madencilik  alanında yapılan çalışmaları kitaplaştıran Doç. Dr Kardaş, özellikle Osmanlı Devleti'nin son döneminde petrol madeninin önem kazanmasıyla birlikte İkinci Abdülhamid'in bizzat maden mühendisi Abdullah Kazım Efendi'yi Van'a gönderdiğini ve burada yapılan incelemeler sonucunda petrol bulunduğunu söyledi. Birinci Dünya Savaşı döneminde Van işgal edildiğinde Rusların buradaki petrolü kullandığını anlatan Doç. Dr. Kardaş, "Cumhuriyet döneminde 1950'li yıllara kadar petrol çıkarılıp işletilmiş. Ancak o dönemdeki teknik gelişme iyi olmadığı için biri 122 metre, diğeri de 148 metre olmak üzere iki kuyu açılabilmişti" dedi.

DHA'ya 6 Ocak'ta verdiği röportajda Van'daki bu petrol kuyularına dikkat çeken Doç. Dr. Abdulaziz Kardaş, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar'ın 18 Ağustos'taki ziyaretinde "Van'da petrol sondajı yapacağız" açıklamasında bulunduğunu, bu açıklamanın, kendisini sevindirdiğini söyledi. Doç. Dr. Kardaş, "Ben inanıyorum ki Van halkı da buna çok sevindi. Çünkü yeni bir bakış açısı, yeni bir teknolojiyle buradaki petrol aransa, çok daha iyi neticeler alınacağını düşünüyorum. Çünkü Osmanlı döneminde işletilmiş. Ruslar Van'ı işgal ettikleri dönemde buradaki ulaşım araçları özellikle Van Gölü'nde çalışan gemilerin mazot ihtiyacının bir kısmı buradan karşılanmıştı. Cumhuriyet döneminde işletilmiş aynı zamanda Demokrat Parti döneminde de buradan petrol çıkarılmıştı. Ve sonra petrol tabakası da alt tabakalara indiği için kırılgan yapı nedeniyle, gerekli teknolojik altyapı da olmadığı için araştırılmamıştı. Ama günümüz koşullarıyla yeniden yeni bir bakış açısıyla, yeni teknolojik aletlerle petrolün aranması bence olumlu bir netice verir. Yani ben gerçekten çok heyecanlandım ve inanıyorum ki Van halkı da bu heyecanı yaşıyordur. Çünkü burada petrolün bulunması, işletilmesi Van'a her açıdan olumlu bir şekilde yansıyacaktır" diye konuştu. 

Van'daki madencilikte sadece petrol değil, aynı zamanda taş kömürüyle ilgili de çalışmalar yaptığını ve yaklaşık 15 yıldır bu  konuyla uğraştığını da anlatan Doç. Dr. Kardaş, "Osmanlı arşivinde buradaki petrolün işleyişiyle ve çıkarılmasıyla ilgili hatta imtiyazların verilmesiyle ilgili onlarca belge var ve bunları ben kitaplaştırdım. Bunun dışında Cumhuriyet döneminde de bu yönde çalışmalar var. Hatta Beşparmak ve Kürzot köylerindeki petrolün işletilmesi imtiyazını Fransız Emil Mayen'e veriliyor. Yani 1927- 1931 arasında 4 yıllık bir sürede Mayen, buradaki petrolü işletmekle görevlendiriliyor. Bundan sonra artık Birinci Umumi Müfettişlik kuruluyor ve burada çalışmalar yapıyor. Ve burada da istenilen seviyede petrol bulunuyor ama o dönemin koşulları istenilen neticeyi elde etmekte biraz yetersiz kalıyor. Bu konuyla ilgili hem Osmanlı arşivinde, hem Cumhurbaşkanlığı Cumhuriyet arşivinde, hem de MTA Genel Müdürlüğü arşivinde çok sayıda belge ve rapor bulunmaktadır" dedi.